Uspienije Preswiatoj Bohorodicy
Święto Zaśnięcia Najświętszej Bogurodzicy (Uspienije Preswiatoj Bohorodicy) jest ostatnim w roku liturgicznym świętem z liczby dwunastu wielkich świąt Kościoła Wschodniego (dwunadiesiatych prazdników). Jest świętem nieruchomym, przez katolików obrządku bizantyjsko-słowiańskiego w Polsce (jak i w obrządku łacińskim), obchodzonym 15 sierpnia.
Święto Zaśnięcia Najświętszej Bogurodzicy zostało ustanowione w V wieku n.e. Początkowo obchodzono je w różnych terminach. W Kościele Zachodnim w VII wieku śmierć Matki Bożej obchodzono 18 stycznia, a jej wzięcie do nieba 14 sierpnia. Na Wschodzie, wskutek decyzji podjętej przez cesarza Maurycjusza w VI wieku datę święta ustalono na 15 sierpnia. Datę ustanowioną przez cesarza Maurycjusza Kościół Zachodni przyjął na przełomie VIII i IX wieku, a do grona dwunastu wielkich świąt weszło w XIV wieku.
Podstawą ustanowienia święta były wydarzenia związane ze śmiercią Bogurodzicy. Pismo święte nie wspomina o życiu Bogurodzicy po Wniebowstąpieniu, wiadomo tylko, że została powierzona opiece apostoła Jana Teologa. Na temat jej śmierci pisał jednak św. Dionizy Areopagita, biskup Sardyki Meleton. Zaśnięcie Bogurodzicy opisane jest również w obszernych opowieściach apokryficznych „Słowo Jana Teologa na Zaśnięcie Bogarodzicy” i „Słowo Jana arcybiskupa z Tesalonik”.
Święto poprzedza dwutygodniowy surowy post, nazywany Uspienskim. Podczas postu wierni zobowiązani są do niespożywania potraw mięsnych. W przeddzień święta odprawiane jest całonocne czuwanie (Wsienoszcznoje bdienije), które łączy w sobie wieczernię, jutrznię (utrenię) i nabożeństwo pierwszej godziny, które są w tym czasie odprawiane w sposób bardziej uroczysty niż w dni powszednie.
Święto Zaśnięcia Najświętszej Bogurodzicy jest najważniejszym świętem maryjnym w roku liturgicznym. Z uwagi na post poprzedzający święto i oktawę, w praktyce cały miesiąc sierpień jest miesiącem maryjnym. Rozpamiętywanie uwielbienia Bogurodzicy kończy bizantyjski rok liturgiczny. Bogurodzica przedstawiana jest w nim, jako wzór wierzących i cel, do którego wszyscy powinni zmierzać.
